Od tysiącleci ludzie wiedzieli, że w ziarnach, nasionach i kiełkach drzemie moc. Stosowali je nawet w celach medycznych.
W nasionach roślin gromadzi się bardzo dużo wartościowych składników. Szczególnie po wykiełkowaniu eksplodują bogactwem witamin, makro- i mikroelementów, nienasyconych kwasów tłuszczowych, enzymów, aminokwasów endo- i egzogennych, łatwo przyswajalnych węglowodanów, błonnika i chlorofilu. Większość nasion dostarcza nam witamin z grupy B, A, C, E i H, wapń, żelazo, siarkę, cynk, magnez, miedź, mangan, fosfor, selen, potas i lit.
Kiełki. Choć hodowla kiełków ma wielowiekową tradycję, upłynęło sporo czasu, zanim świat zachodni docenił ich wartość. Co prawda już w XVIII wieku — gdy jeszcze nic nie wiedziano o witaminie C — odkryto, że skiełkowane nasiona leczą szkorbut, ale do naszej diety kiełki trafiły dopiero w XX wieku. Tę odżywczą rewolucję zawdzięczamy amerykańskiemu żywieniowcowi dr. Clive’owi McKayowi. Badając owies, zauważył, że w wyniku trzydniowego skiełkowania zawartość w ziarnie witaminy C wzrasta o 60 procent, a witaminy E o 33 procent, natomiast mikro- i makroelementy tworzą związki łatwo przyswajalne przez nasz organizm. Porównał kiełki do „wstępnie strawionej żywności” z uwagi na to, że ustrój wykorzystuje ich cenne wartości natychmiast.
Kiełki mają ogromną wartość odżywczą — ich codzienna porcja pokrywa zapotrzebowanie organizmu na wiele witamin, pierwiastków i enzymów. Jednocześnie mają mało kalorii, dlatego są polecane osobom odchudzającym się. Nasiona mają jeszcze jedną zaletę — są mniej trujące od pokarmu zwierzęcego. W wyniku badań stwierdzono, iż w pokarmach pochodzenia roślinnego znajduje się dziesięciokrotnie mniej pestycydów i związków toksycznych niż w mięsie i tłuszczu zwierząt rzeźnych, bo produkty te kumulują szkodliwe dla zdrowia substancje łatwiej niż rośliny. Ponadto pokarmy roślinne są znacznie szybciej wydalane z organizmu niż pokarmy mięsne, co nie pozwala na gromadzenie się trucizn w organizmie w takim stopniu, w jakim się to dzieje u niewegetarian.
Kiełkować można różne nasiona. Na przykład kiełki lucerny charakteryzuje największe bogactwo soli mineralnych i witamin, zwłaszcza megadawka witaminy C; kiełki gorczycy regenerują florę bakteryjną jelit; skiełkowane nasiona prosa (kasza jaglana) dostarczają łatwo przyswajalne aminokwasy; nasiona rzodkwi są bogate w witaminy A, B1, C, żelazo, fosfor; kiełki rzeżuchy dostarczają głównie witaminę A i C; kiełki lnu to bogactwo soli mineralnych i witamin, przede wszystkim E, F, K; nasiona gryki obfitują w aminokwas egzogenny lizynę, witaminy B i C, fosfor, potas, wapń, miedź, magnez i żelazo; kiełki brokuła zapobiegają nowotworom. Skiełkowane zboża są lekkostrawne, a zawartość witamin zwiększa się w nich wielokrotnie. Na uwagę zasługuje skiełkowany owies — wartość witaminy B2 wzrasta w stosunku do suchego ziarna trzynastokrotnie, witamin B1, B6 i kwasu foliowego — pięciokrotnie; kiełki te są pomocne przy zaburzeniach żołądkowo-jelitowych, w nerwicach i nadpobudliwości, przy zaburzeniach rytmu serca i nadciśnieniu. Kiełki soczewicy i fasoli mung są lekkostrawne, a z uwagi na zawartość witaminy B12 i żelaza polecane szczególnie weganom; są zasobne w witaminy A, B1, B2, C i E oraz fosfor, cynk, magnez i miedź w łatwo przyswajalnej postaci.
Kiełki zjada się w całości wraz z korzonkami i łupinką. Są szczególnie życiodajnym pokarmem wczesną wiosną, gdy po zimie nasz organizm wykazuje największe braki.
Siemię lniane. Od lat wykorzystywane jest w medycynie ludowej. Zawarte w nasionach lnu substancje śluzowe i oleiste działają osłonowo na ściany przewodu pokarmowego i nawilżają śluzówkę dróg oddechowych. Siemię zawiera: cynk — niezbędny składnik około 200 enzymów organizmu ludzkiego; fitoestrogeny — roślinne naturalne hormony, które łagodzą objawy menopauzy, zapobiegają miażdżycy i osteoporozie; flawonoidy — barwniki roślinne, które mają zdolność uszczelniania naczyń krwionośnych, działają rozkurczowo i przeciwzapalnie, chronią przed nowotworami (to najcenniejsze źródło lignanów chroniących przed nowotworami hormonozależnymi); fitosterole — odpowiednik ludzkich hormonów płciowych; lecytynę. Nasiona lnu są bardzo cenne z uwagi na ważny dla zdrowia nienasycony kwas tłuszczowy omega-3.
Ziarna sezamu. Złote ziarna sezamu są bogate w witaminy A i E, witaminy z grupy B, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), bardzo ważne w okresie rozwoju i dojrzewania, oraz lecytynę poprawiającą sprawność umysłową. Są cennym źródłem łatwo przyswajalnego białka — jego wartość odżywcza jest porównywalna z kurzym jajem. Dostarczają naszemu organizmowi magnez, potas, wapń, żelazo, cynk i fosfor. Zawierają sesamol i sesamolinę, silne przeciwutleniacze spowalniające procesy starzenia. Ziarna sezamu chronią organizm przed niektórymi chorobami metabolicznymi i zmniejszają ryzyko nowotworów. Pomagają też utrzymać młody wygląd skóry, zwiększając jej elastyczność.
Nasiona konopi jadalnej. Są bardzo pożywne, stanowią dobre źródło białka — lepiej przyswajalnego niż białko soi. Obfitują w kwasy tłuszczowe omega i składniki mineralne. Olej z nasion konopi zawiera 80 procent niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, kwas linolowy, alfa-linolenowy i gamma-linolenowy. Konopie rosną niemal wszędzie, nie potrzebują żadnych nawozów czy pestycydów. Z nasion wytwarza się mleko, olej, mąkę i proszek proteinowy.
Pestki słonecznika. Słonecznik pojawił się w Europie w XVI wieku i długo był uważany za roślinę ozdobną. Dopiero trzy stulecia później zaczęto korzystać z właściwości odżywczych jego nasion i wyciskać z nich olej. Pestki słonecznika zawierają aż 24 procent białka, są bogate w rozpuszczalne w tłuszczach witaminy E, A, D oraz witaminy z grupy B. Słonecznik jest jednym z najbogatszych źródeł witaminy B6 potrzebnej do wytwarzania dwóch hormonów: adrenaliny i serotoniny, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Witamina E przedłuża życie erytrocytów, które wystawione na szkodliwe działanie promieni ultrafioletowych mogą powodować przedwczesne starzenie się organizmu. Witamina A wzmacnia wzrok i siły obronne organizmu, wpływa bowiem na zwiększenie produkcji limfocytów T. Występująca w niewielu pokarmach witamina D jest niezbędna do prawidłowego rozwoju kości. Słonecznik to też bogate źródło pierwiastków, w tym łatwo przyswajalnego żelaza, które bierze udział w wytwarzaniu hemoglobiny. Cynk chroni skórę przed uszkodzeniami, dlatego pestki polecane są osobom z trądzikiem młodzieńczym. Jego niedobór hamuje tempo wzrostu u dzieci.
Pestki dyni. Są bogate w fitosterole i nienasycone kwasy tłuszczowe, które zapobiegają miażdżycy. Obfitują też w łatwo przyswajalne białka, witaminę E oraz witaminy B1, B2, B3, a także selen, magnez, cynk, miedź i mangan. Mają właściwości lecznicze. Świeże, nieprzesuszone pestki stosowane są od lat przeciwko pasożytom przewodu pokarmowego — silne działanie toksyczne na drobnoustroje i robaki wykazuje zawarta w nich kukurbitacyna. Pestki dyni stosuje się też w leczeniu stanów zapalnych nerek i pęcherza moczowego. Zapobiegają również rozrostowi i zapaleniu gruczołu krokowego — w krajach bałkańskich, gdzie zjada się ich bardzo dużo, mężczyzn rzadziej dotyka ta dolegliwość. Ze względu na znaczącą zawartość cynku nasiona dyni stosuje się w leczeniu chorób skóry takich jak trądzik, opryszczka, a także przy wrzodach żołądka i trudno gojących się ranach. Pomagają przy stanach zapalnych błon śluzowych, wypadaniu włosów i łamliwości paznokci.
Zostaw komentarz