Warto wiedzieć, które zioła i substancje pomogą nam podnieść odporność i stanąć do walki z koronawirusem. Zioła to nie tylko profilaktyka – również działanie terapeutyczne.

 

Stosowanie ziół może znakomicie podnieść naszą odporność. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje fitoterapię jako metodę profilaktyki wszelkich infekcji, w tym również spowodowanych koronawirusem.

Zgodnie z koncepcją pól zdrowia Lalonde’a na nasze zdrowie największy wpływ ma styl życia – w 53% za nasz dobrostan odpowiada m.in. właściwa dieta, aktywność fizyczna, odpowiednia jakość i długość snu, radzenie sobie ze stresem, pielęgnowanie relacji. (Pozostałe determinanty to: czynniki środowiskowe – 21%, czynniki genetyczne – 16%, system opieki zdrowotnej – 10%). W ochronie przed infekcjami dużą rolę odgrywa odpowiedni poziom witaminy D₃, która wspomaga działanie układu odpornościowego, ale też zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworowych. Drugim ważnym czynnikiem warunkującym odpowiedź immunologiczną jest fizjologiczna flora jelitowa – to tzw. dobre bakterie wzmacniają odporność, modulują reakcje zapalne i warunkują dobry stan zdrowia. U chorych na COVID-19 zauważono zarówno niski poziom witaminy D₃, jak i zaburzoną równowagę mikrobiomu.

Przy wzmacnianiu odporności i zwalczaniu infekcji pomocne są zioła: jeżówka, aloes, czarnuszka, lukrecja, tarczyca bajkalska, a także produkty pszczele: propolis i pyłek pszczeli oraz olejki eteryczne.

 

Leki z ogrodu

Ziele i korzeń jeżówki purpurowej lub wąskolistnej działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie, zwiększa wydolność oddechową, pobudza makrofagi do fagocytozy oraz leukocyty do wydzielania substancji przeciwwirusowych, np. interferonu beta.

Aloes, a dokładnie jego liście są źródłem dwóch produktów o całkiem odmiennym składzie chemicznym i zastosowaniu terapeutycznym – mleczka aloesowego stosowanego w przypadku zaparć oraz żelu aloesowego, który stanowi źródło wielu bioaktywnych substancji. To właśnie żel aloesowy ma własności immunostymulujące, ale także przeciwwirusowe.

Czarnuszka siewna, choć kojarzy się głównie z leczeniem chorób o podłożu alergicznym, działa również immunostymulująco i przeciwwirusowo. Odporność stymulują zarówno wodne ekstrakty z czarnuszki, jak i olej z nasion tej rośliny. Jej skuteczność potwierdziły randomizowane badania przeprowadzone w ubiegłym roku u ponad 300 pacjentów z umiarkowanym i ciężkim przebiegiem COVID-19.

Korzeń lukrecji znany jest z działania przeciwwirusowego, przeciwbakteryjnego i przeciwzapalnego, a także rozkurczowego i wykrztuśnego. Badania potwierdziły, że glicyryzyna, która uważana jest za główną aktywną biologicznie substancję zawartą w korzeniu lukrecji, hamuje replikację wirusa związanego z SARS. Wykazano też, że korzeń lukrecji uralskiej (Gan Cao) zapobiega przedostawaniu się wirusa SARS-CoV-2 do komórki gospodarza, hamuje replikację wirusa, obniża poziom cytokin, zwiększa poziom immunoglobulin.

Tarczyca bajkalska, podobnie jak lukrecja, znalazła zastosowanie w recepturach stosowanych w terapii COVID-19 w Chinach. W fitoterapii znana jest powszechnie przeciwwirusowa aktywność flawonoidów tarczycy bajkalskiej. Jej korzeń ma ponadto działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, rozkurczowe na mięśniówkę oskrzeli, przeciwnowotworowe, adaptogenne (wzrost wydolności), hepatogenne (ochrona wątroby) i przeciwstarzeniowe (zwiększanie długości telomerów).

 

Leki z ula

Dowiedziono, że ekstrakt z propolisu leczy choroby wywołane przez wirusy, m.in. z rodziny koronawirusów. Powszechnie znana jest jego skuteczność w leczeniu schorzeń gardła i krtani o etiologii wirusowej.

Drugą substancją pochodzenia pszczelego, którą warto rozważyć w przypadku zagrożenia infekcją koronawirusem, jest pyłek pszczeli. Podwyższa on odporność przeciw szkodliwym czynnikom fizycznym, chemicznym i biologicznym. Ważne, aby stosować go w formie maksymalnie rozdrobnionej.

Pyłek (podobnie jak propolis) dobrze jest łączyć z miodem pszczelim i w takiej formie stosować profilaktycznie i leczniczo. Miód bowiem również wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwzapalne, immunostymulujące. Podwyższa odporność komórkową organizmu przez aktywizowanie komórek żernych do walki z zakażeniem.

 

Na pomoc psychice

Na podniesienie odporności duży wpływ ma psychika. Utrzymywanie dobrego nastroju jest warunkowane przez prawidłową ilość serotoniny i dopaminy w przestrzeni synaptycznej. Brak serotoniny w przestrzeni synaptycznej prowadzi do depresji. Surowcem roślinnym, który zwiększa ilość tej substancji (a także dopaminy), jest ziele dziurawca.

Chorzy na COVID-19 mają często obniżony nastrój, zaburzenia snu, odczuwają samotność i bezradność. Wśród ziół o działaniu uspokajającym warto zwrócić uwagę na połączenie ekstraktu z korzenia kozłka lekarskiego i szyszek chmielu. Takie połączenie działa najskuteczniej – polskie badania dowiodły, że wzrasta ośmiokrotnie.

Fitoterapia jest nieocenioną pomocą w walce o lepszą odporność czy powrót do zdrowia. Należy jednak pamiętać, że zioła mogą wchodzić w interakcje z lekami, a pewne choroby mogą być przeciwskazaniem do korzystania z niektórych ziół, dlatego w takiej sytuacji konieczna będzie pomoc lekarza fitoterapeuty.

 

[W artykule wykorzystano materiały dla studentów kierunku ziołolecznictwo Wyższej Szkoły Teologiczno-Humanistycznej w Podkowie Leśnej].

red. Katarzyna Lewkowicz-Siejka
fot. pixabay