W tym roku przypada 160. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego.
Było ono najdłuższym i najtragiczniejszym polskim zrywem narodowym. 22 stycznia 2023 r. odbył się na Starym Cmentarzu spacer ku czci Powstańców Styczniowych spoczywających na zgierskiej nekropolii, połączony z oficjalnym złożeniem kwiatów na mogiłach bohaterów. 31 stycznia odbyła się natomiast debata historyczna zorganizowana przez zgierskie muzeum.
Pamięć o powstańcach styczniowych i ich walce powinna być żywa.
Wywołane spontanicznie i przedwcześnie stało się ważnym etosem w polskiej historii i tożsamości narodowej. Poprzedziły je manifestacje patriotyczne krwawo tłumione przez władze rosyjskie. W styczniu 1863 r. w Królestwie Polskim stacjonowała 100-tysięczna armia rosyjska. W połowie stycznia 1863 r. władze carskie przeprowadziły w Warszawie pobór młodzieży do wojska rosyjskiego. Celem „branki” było rozbicie polskich organizacji konspiracyjnych, co nie odniosło zamierzonych rezultatów, gdyż większość mężczyzn zdołała się ukryć. Jednak polscy organizatorzy powstania zmuszeni zostali do przyśpieszenia terminu jego rozpoczęcia. Wybuchło 22 stycznia 1863 r. Ogłoszono je manifestem, który wyłonił Tymczasowy Rząd Narodowy. Powstanie bardzo szybko objęło swym zasięgiem większość Królestwa Polskiego. Wiele z jego epizodów w regionie związanych jest z naszym miastem.
Mieszkańcy uczcili tradycyjnie pamięć powstańców ze Zgierza, odwiedzając ich groby znajdujące na zgierskiej nekropolii na ul. Piotra Skargi. Wspominano ich postacie i ich czyny, złożono kwiaty i zapalono dla nich znicze. Tradycyjnie w dzień wybuchu insurekcji w uroczystościach na cmentarzu wzięły udział władze miasta, delegacje poselskie oraz reprezentanci instytucji i organizacji pozarządowych ze Zgierza.
W ostatni dzień stycznia Muzeum Miasta Zgierza zaprosiło młodzież i pasjonatów historii na wyjątkowe wydarzenie w Starym Młynie, które w nowoczesny sposób przybliżyło fenomen powstania, którego nikt nie chciał, a które stało się największym zrywem niepodległościowym w dziejach naszego kraju. Otwarta została czasowa wystawa „Na Moskala! W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego”. Została ona stworzona przez zgierskich muzealników i będzie przez cały rok gościła we wszystkich zgierskich szkołach ponadpodstawowych. Zaproszono też zgierzan na debatę historyczną „Powstanie Styczniowe w regionie — patriotyzm wczoraj i dziś”. O zrywie niepodległościowym, jego tle historycznym i znaczeniu mówili prof. Jarosław Kita z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, dr Sylwia Wielichowska z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Bartosz Bijak z Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi i zgierscy muzealnicy. Nie był to typowy wykład, a dynamiczna dyskusja poruszająca najbardziej pasjonujące kwestie, które czasem budziły nawet zdziwienie publiczności, jak choćby fakt, że powstanie zostało poniekąd narzucone większości przez mniejszość, czy że ważnym skutkiem stłumienia powstania przez Rosjan był rozwój przemysłu, w tym samego Zgierza i regionu.
Punktem kulminacyjnym był interaktywny konkurs dla uczniów, w którym zwyciężyli: Maksymilian Bieliński, Weronika Obijalska i Dominik Goss.
Patronat honorowy nad całymi obchodami objął Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski.
Maciej Rubacha
Zostaw komentarz